W trosce o ochronę zdrowia społeczności akademickiej
Dr Jan Harasymowicz
Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku
źródło: W trosce o ochronę zdrowia społeczności akademickiej
Epidemia koronawirusa niesie wiele osobistych i zbiorowych zagrożeń. Skuteczne przeciwdziałanie jej rozwojowi oznacza konieczność przestrzegania zaleceń medycznych, potrzebę społecznej solidarności oraz mądrych, zdyscyplinowanych zachowań indywidualnych. Musimy realizować zalecenia dotyczące higieny, unikać epidemiogennych zachowań, przestrzegać kwarantanny, przekazywać informacje o możliwych źródłach choroby itd. Jednak to, co niezbędne dla powstrzymania epidemii nie zapewnia nam psychofizycznego dobrostanu w stresującej sytuacji ograniczenia wychodzenia z domu i nadmiaru frustrujących informacji. Konieczna jest także nasza osobista, kreatywna aktywność ukierunkowana na wzmacnianie potencjału własnego zdrowia, generowanie dobrego samopoczucia oraz immunologicznej odporności. W świetle nauki nasz dobrostan, zdolności przetrwania i obrony przed chorobami zależą w dużym stopniu od prowadzonego stylu życia i świadomych zachowań wobec własnego organizmu. Prozdrowotny styl życia opiera się na czterech podstawowych filarach podtrzymujących zdrowie i sprawność. Te filary to: celowa aktywność fizyczna, racjonalne odżywianie, kontrola stresu i unikanie szkodliwych przyzwyczajeń. Są to czynniki, na które mamy ogromny wpływ i o których należy szczególnie pamiętać w trudnych sytuacjach.
W zakresie aktywności fizycznej – realizować minimum 3 x tygodniowo ćwiczenia wytrzymałości przyspieszające akcję serca przez 20-40 minut na każdym treningu. Takie ćwiczenia możemy wykonać w domu, w różnych formach, przy muzyce. Zajęcia tego typu należy przeplatać treningami przeznaczonymi dla ćwiczeń siłowych, minimum 2 x tygodniowo (zestaw 6-10 ćwiczeń dla różnych grup mięśni). Potrzebne są także ćwiczenia rozciągające (5-7 x tygodniowo, w zestawach 8-10 ćwiczeń) i codzienna aktywność ruchowa – np. sprzątanie, 30-60 minut dziennie. Różne ćwiczenia przynoszą nam określone korzyści. Ćwiczenia wytrzymałości tlenowej zapewniają zdrowe serce, niezwężone, elastyczne tętnice i żyły, dobre krążenie krwi, dotlenienie mózgu i wszystkich komórek organizmu. Korzyści treningu siły to mniejsze ryzyko urazów stawów, kręgosłupa i bólów pleców, mniejsze ryzyko osteoporozy, to dobra sprawność mięśni, lepsze możliwości działania i estetyka ciała. Korzyści treningu gibkości to większy zakres ruchów, mniejsze ryzyko urazów, lepsze możliwości ekspresji, działania, to zapobieganie wadom postawy ciała i uspakajający wpływ na psychikę (szczególnie ważny w obecnej sytuacji).
W zakresie racjonalnego odżywiania – pamiętać o urozmaiconym pożywieniu i minimum 3 posiłkach dziennie. Spożywać codziennie warzywa i owoce, chleb i płatki zbożowe, różne produkty mleczne, jajka, ryby lub trochę mięsa. Stosować oleje roślinne i produkty integralne zamiast rafinowanych, ograniczać spożywanie soli kuchennej i cukru oraz unikać nadmiaru kalorii w stosunku do potrzeb. W miarę możliwości dobierać produkty zgodnie z zaleceniami piramidy żywieniowej.
W zakresie kontroli stresu – rozpoznawać sytuacje, które są przyczyną stresu, jego efekty we własnym organizmie oraz unikać nadmiernego, systematycznego stresu (np. poświęcania zbyt wiele uwagi wyłącznie negatywnym informacjom). W ciągu dnia trzeba przeznaczyć trochę czas na relaks, mieć czas dla rodziny, przyjaciół i robienie rzeczy, które sprawiają przyjemność. Dobre skutki daje także regularne uprawianie ćwiczeń obniżających napięcie psychofizyczne połączone z optymistyczną i twórczą filozofią życia.
W zakresie unikania szkodliwych przyzwyczajeń – jak palenie papierosów, nadużywanie alkoholu czy kawy – ważny jest umiar i rozwaga, a szczególnie w okresie drastycznych, stresogennych zmian w naszym trybie życia.